Türkçe English Ders İçerik Rapor
Ders Öğretim Planı
GENETIC
1 Dersin Adı: GENETIC
2 Dersin Kodu: VET1019
3 Dersin Türü: Zorunlu
4 Dersin Seviyesi: Lisans
5 Dersin Verildiği Yıl: 1
6 Dersin Verildiği Yarıyıl: 1
7 Dersin AKTS Kredisi: 2
8 Teorik Ders Saati (saat/hafta): 2
9 Uygulama Ders Saati (saat/hafta): 0
10 Laboratuar Ders Saati (saat/hafta): 0
11 Dersin Önkoşulu Yok
12 Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar Yok
13 Dersin Dili: İngilizce
14 Dersin Veriliş Şekli Yüz yüze
15 Dersin Koordinatörü: Doç.Dr. ÖZDEN ÇOBANOĞLU
16 Dersi Veren Diğer Öğretim Elemanları: Doç. Dr. Sena ARDIÇLI
Araş. Gör. Dr. Deniz DİNÇEL
17 Ders Koordinatörünün İletişim Bilgileri: Doç. Dr. Özden ÇOBANOĞLU
e-mail: ocobanoglu@uludag.edu.tr
U.Ü. Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı Nilüfer/BURSA
18 Dersin Web Adresi:
19 Dersin Amacı Bu ders prokaryotik ve ökaryotik genetiğin prensiplerini kapsamaktadır. Bu derste öğrenciler, genetiğin temel bilgilerini detaylı bir şekilde öğreneceklerdir. Ders öğrencilerin eğitimleri boyunca alacakları diğer derslere temel teşkil edcek şekilde genetiğin prensipleri hakkında yeni terminoloji ve yeni kavramlar öğretmeyi içermektedir.Öğrenciler genetiğin temel ilkelerini veteriner bilimine uygulama imkanı bulacaklar. Kalıtımın moleküler temeli, kromozom yapısı, Mendel ve Mendel dışı kalıtım şekilleri ve biyoteknolojik uygulamalar bu derste ele alınacaktır. Bu nedenle, ders, öğrencilere yeni gelişmelerle birlikte analitik, moleküler ve hücre genetiği konularına aşina olmalarını sağlayacaktır. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, genetik olayları tanıma ve tanımlama becerisiyle birlikte genetiğin önemli prensipleri hakkında bilgi sahibi olacaklardır.
20 Dersin Mesleki Gelişime Katkısı:
21 Ders Öğrenme Kazanımları
1 Mendel tarafından formüle edilen kalıtım prensiplerini öğrenir.;
2 Eş baskın, gen interaksiyonu, epistaz, çoklu allel, pletropi, ölümcül (lethal) allel, penetranz ve cinsiyete bağlı aktarım gibi Mendel dışı kalıtım prensiplerini uygular.;
3 Prokaryotik ve ökaryotik organizmalarda hücre bölünmesi mekanizmaları hakkında bilgi edinir. İstatistiksel prosedürleri kullanarak temel genetik verileri analiz eder.;
4 DNA ve RNA moleküllerinin yapısını ve işlevini anlar ve ilişkilendirir, genetik materyalleri kodlamada fonksiyonel rollerini kavrar ve gen ekspresyonu hakkında bilgi edinir.;
5 Merkezi dogmaya göre DNA'dan proteinlere genetik bilgi akışının temel yönlerini tanımlayabilir.;
6 Farklı türler arasında kromozom sayılarını ayırt edebilir ve kromozom sayısında ve yapısındaki bir değişimin nedenini ve etkisini kavrar. DNA mutasyonlarının nasıl tanımlanacağını ve sınıflandırılacağını öğrenir.;
7 Prokaryotik organizmalarda gen transfer mekanizmalarını anlar ve rekombinant DNA teknolojisini teorik olarak hayvan genomlarına nasıl uygulayacağını öğrenir.;
8 Baskılanabilir ve indüklenebilir operon sistemleri ile gen regülasyonu hakkında bilgi edinir.;
9 Temel ve üçüncü nesil DNA dizi analizi metotları hakkında bilgi edinir.;
10 Genetik belirteçler ve bu tekniklerin hayvan yetiştiriciliğine nasıl uygulanacağı hakkında fikir sahibi olur.;
22 Dersin İçeriği
Hafta Teori Uygulama
1 Derse Giriş ve Genetiğin Temel Taşları; Mendel Genetiği: Kalıtımın kromozomal temeli, Mendel’in ayrışma ilkeleri ve bağımsız çeşitlilik, monohibrid, dihibrid ve trihibrid çaprazlamalar.
2 Mendel Kalıtımına Uygunluk Açısından Ki-Kare Testi Uygulaması: Monohibrid ve dihibrid çaprazlamalarda kalıtım modelini tanımlayan istatistiksel yöntemler, genetik çaprazlamaların sonuçlarını istatistiksel olarak analiz etme ve sonuçları biyolojik açıdan yorumlama.
3 Mendel Kalıtımında ki Varyasyonlar I: Mendel prensiplerinden genetik sapmalar ve Mendel dışı kalıtım örnekleri; eksik baskınlık, eşbaskınlık, gen etkileşimleri ve epistaz tipleri
4 Mendel Genetiğinde ki Sapmalar II: Pleiotropi, çoklu alleller, poligenik kalıtım, ana genler, ölümcül alleller, penetrans, çevresel etkiler ve genetik heterojenite gibi Mendel dışı kalıtım biçiminlerine ilişkin başka örneklerin incelenmesi.
5 Cinsiyet Bağlı Kalıtım: Farklı türlerde cinsiyet tayini, cinsiyet bağlantısı, X kromozomu inaktivasyonu, dozaj kompanzasyonu, sitoplazmik kalıtım, genetik maternal etki, cinsiyete bağlı özellikler ve pedigri analizi.
6 Hücre Bölünmesi; Mitoz ve Mayoz Hücre bölünmesi ve genetiği hakkında temel kavramlar, prokaryotik hücre bölünmesi, ökaryotik hücre döngüsü, mitoz bölünme, sitokinez, hücre döngüsünün düzenlenmesi, mayoz bölünme, krosover, genetik varyasyonun sebepleri, gametogenesis; spermatogenez ve oogenez.
7 Bağlantı ve Kromozom Haritalama: Bağlantı ve rekombinasyon, çaprazlama, kromozom teorisi, Drosophila melanogaster'ın genetik haritası, genler arasındaki rekombinasyon frekansına bağlı olarak dihibrid ve trihibrit çaprazlamalarda bağlantı haritalaması, müdahale ve uygunluk katsayısı.
8 Genetik Materyal Olarak DNA ve RNA'nın Tanımlanması: Genetik materyali tanımlamaya yönelik çalışmalar; DNA nın genetik materyal olarak keşfine yönelik Griffith’in Tranformasyon Deneyi, Avery, MacLeod ve McCarty’in deneyleri, Hershey-Chase bakteriyofaj deneyi ve RNA'nın keşfiyle ilgili Tobacco Mosaic Virus (TMV) çalışmaları.
9 DNA ve RNA'nın Yapısı ve Analizi: Nükleik asit yapısı, pirimidin ve purinlerin özellikleri, DNA'nın anatomisi, DNA yapısının keşfi, Watson ve Crick modeli olarak DNA çift sarmalı, DNA polimorfizmi, DNA'nın yapısal özellikleri ve RNA yapısı.
10 Prokaryotik ve Ökaryotik Kromozomlarda DNA Paketleme: DNA kondensasyonu, DNA süpersarımı, nükleosomlar, ökaryotik kromozom organizasyonu, kromatin yapısı, kromozom katlanması, DNA paketleme.
11 Prokaryotlarda ve Ökaryotlarda DNA Replikasyonu: DNA replikasyonu için modeller, Meselson-Stahl deneyi, prokaryotlarda DNA replikasyon mekanizması, ökaryotlarda DNA'nın replikasyonu, replikasyon için gerekli enzimler, DNA dizilerin de replikasyonun yönü, DNA da hataların onarım sistemi, DNA'nın düzenlenmesi ve düzeltilmesi.
12 Merkez Dogma; Transkripsiyon, Translasyon ve Protein Sentezi: Moleküler biyolojinin merkezi dogması, transkripsiyon, RNA işleme, genetik kod, Wobble baz eşleşmesi, translasyon, protein sentezi, amino asidin yapısı, amino asitte polaritenin prensipleri. Gen İfadesi ve Düzenlemesi Baskılanabilir veya indüklenebilir operon sistemleri; E. coli' de Lac operon ve Triptofan operon.
13 Genetik Mutasyonlar: Mutasyonun nedeni, mutasyon türleri; spontan mutasyonlar, tek baz değişimleri ve çerceve kaymasına bağlı mutasyonlar, kromozomal bozukluklar, otozomal kromozomlarda bölünmeme, trizomiler, X kromozomlarında ayrılmama ve indüklenmiş mutasyonlar Bakterilerde Genetik Transfer: Transformasyon, transdüksiyon ve konjugasyon, bakterilerde plazmidin yapısı. Rekombinant DNA teknolojisi: Vektörlerin tipi, rekombinant DNA teknolojisinin teknikleri; elektroporasyon, protoplast füzyonu ve enjeksiyon: gen silahı ve mikroenjeksiyon yöntemleri.
14 DNA Dizi Analiz Teknikleri: Dizileme için temel yöntemler; Maxam-Gilbert ve Sanger yöntemleri, bütün genom dizilemesi ve yeni DNA dizileme yöntemleri. Moleküler İşaretleyiciler: Hayvan ıslah çalışmalarında Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) prensipleri ve bunların moleküler belirteçlerle uygulamalarının anlatılması.
23 Ders Kitabı, Referanslar ve/veya Diğer Kaynaklar: 1. Veteriner Genetik, Odabaşioglu F. İkinci Basım. Lazer Ofset MatbaaTesisleri San.Tic. Ltd. Şti. Ankara, 2012.
2. Principles of Genetics. Sunstad D.P., Simmons M.J., and Jenkins J.B. John Wiley and Sons Inc. New York, USA, 1997.
3. An Introduction to Genetic Analysis. Griffiths A.J.F., Miller J.H., Suzuki D.T., Lewontin R.C., Gelbart W.M. 5th Edition. W. H. Freeman and Company. New York, USA, 1993.
4. Genetik. Yıldırım A., Karadağ Y., Kandemir N., Sakin M.A. 2. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2010.
5. Genetic Class Notes. Cobanoglu O. Bursa Uludağ Üniv. Veteriner Fakültesi. Bursa, 2017.
24 Değerlendirme
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ
Ara Sınav 1 40
Kısa Sınav 1 10
Ödev 0 0
Yıl sonu Sınavı 1 50
Toplam 3 100
Yıl içi çalışmalarının Başarıya Oranı 50
Finalin BAşarıya Oranı 50
Toplam 100
Derste Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları
Açıklama
25 AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik SAYISI Süresi [Saat] Toplam İş Yükü [Saat]
Teorik Dersler 14 2 28
Uygulamalı Dersler 0 0 0
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 10 1 10
Ödevler 0 0 0
Projeler 0 0 0
Arazi Çalışmaları 0 0 0
Arasınavlar 1 10 10
Diğer 0 0 0
Yarıyıl Sonu Sınavları 1 12 12
Toplam İş Yükü 60
Toplam İş Yükü / 30 saat 2
Dersin AKTS Kredisi 2
26 PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE DERS ÖĞRENİN KAZANIMLARI İLİŞKİSİ TABLOSU
PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 PY9 PY10 PY11 PY12
OK1 5 3 1 1 5 5 3 2 3 2 2 4
OK2 5 3 1 3 5 5 2 2 2 2 4 5
OK3 5 3 1 2 5 5 2 3 4 1 4 5
OK4 5 3 1 2 5 5 2 3 4 1 4 5
OK5 5 3 1 1 5 5 3 2 3 2 2 4
OK6 5 3 1 3 5 5 2 2 2 2 4 5
OK7 5 3 1 2 5 5 2 3 4 1 4 5
OK8 5 3 1 2 5 5 2 3 4 1 4 5
OK9 5 3 1 2 5 5 2 3 4 1 4 5
OK10 5 3 1 2 5 5 2 3 4 1 4 5
ÖK: Öğrenme Kazanımları PY: Program yeterlilikleri
Katkı Düzeyi: 1 Çok Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok Yüksek
Bologna İletişim
Mail : bologna@uludag.edu.tr
Tasarım & Kodlama
Bilgi İşlem Daire Başkanlığı © 2015
otomasyon@uludag.edu.tr