Ders Öğretim Planı

DİNLER ve ÇOĞULCULUK

1	Dersin Adı:	DİNLER ve ÇOĞULCULUK
2	Dersin Kodu:	İLA4312
3	Dersin Türü:	Seçmeli
4	Dersin Seviyesi:	Lisans
5	Dersin Verildiği Yıl:	4
6	Dersin Verildiği Yarıyıl:	8
7	Dersin AKTS Kredisi:	8
8	Teorik Ders Saati (saat/hafta):	2
9	Uygulama Ders Saati (saat/hafta):	0
10	Laboratuar Ders Saati (saat/hafta):	0
11	Dersin Önkoşulu
12	Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar	Yok
13	Dersin Dili:	Türkçe
14	Dersin Veriliş Şekli	Yüz yüze
15	Dersin Koordinatörü:	Prof. Dr. BÜLENT ŞENAY
16	Dersi Veren Diğer Öğretim Elemanları:
17	Ders Koordinatörünün İletişim Bilgileri:	Doç. Dr. Bülent ŞENAY bshanay@uludag.edu 2431366-60405
18	Dersin Web Adresi:
19	Dersin Amacı	Dersin amacı, yeryüzünde dinlerin sayıca çok fazla ve çeşitli şekillerde var olması ve küreselleşme ile birlikte bir arada yaşamanın ve etkileşimin kaçınılmaz hale gelmesi ile ortaya çıkan, dinlerin hakikat iddiası konusunun nasıl değerlendirilmesi gerektiği, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’ın çoğulculuğa bakış açısı, Kutsal metinlerin ve din müntesiplerinin dinde çoğulculuk bağlamında ortaya koymuş oldukları tavır ve uygulamalar, vahiy bağlamında bütün dinlerin hakikate götürüp götürmeyeceği meselesinin tartışılması, dinde çoğulculuğun tesisinde etnik kimlik ve kültürün belirleyiciliği ve II. Vatikan Konsili ile başta Katolikler olmak üzere Hıristiyan dünyasının tüm dünyayı etkileyen misyonerlik-diyalog ilişkileri çoğulculuk bağlamında ele alınması konularında fikir ve bilgi sağlar. İslam'ın diğer dini ve laik gelenekler karşısındaki yeri ve çoğulcu dünyadaki yeri önemli bir tartışma konusu olmuştur. Dini özgürlüğün yeri, kadınların ve azınlıkların hakları ve İslami cihad doktrini gibi sorular birçok yerde tartışılıyor. Bazıları, İslam'ın teolojik, yasal ve tarihi gerçeklerle ifade edilen bir hoşgörü geleneği taşıdığını savunurken, diğerleri, İslam'da gayri-Müslimlere karşı temel bir düşmanlığın bulunduğunu, İslam'ın totaliter ideolojilerle kıyaslanabileceğini savunuyor. Ders, İslam tarihi boyunca ötekilik ile ilgili diğer Müslüman söylemleri panoramik olarak inceleyecektir. Ders, Müslümanların esas olarak gayri-Müslimlerin değerlendirmelerine dayanmak yerine Müslümanların İslam'ı ve kendilerini nasıl gördüklerini anlamanın önemini vurgular. Kendi dünyasını mümkün olduğu ölçüde diğerinin gözünden görmeyi öğrenmek de faydalıdır. Ders, İslam düşüncesinin ve uygulamanın farklı okullarının özellikle Hıristiyanlık, Yahudilik, Hindu gelenekleri, Budizm ve Çin dinleri gibi dini ötekilere nasıl baktığı hususunu ele alır. Bu tarihsel ve teolojik temel, çağdaş dönemde Müslüman entelektüeller ve akademisyenler tarafından dinsel çeşitlilik üzerine yeni söylemlerin nasıl geliştirildiğini ve küresel kimlik, ötekilik ve çoğulculuk konularıyla nasıl ilişkili olduklarını incelemek için bir temel oluşturacaktır. Dini iddiaların mutlak gerçeğe, Yahudi, Hıristiyan ve İslam'ın çoğulculuk anlayışları, çoğulculuk bağlamında inananların ve Kutsal Kitapların tutum ve uygulamaları, vahiy, etnik ve kültürel kimlik ve dinler arası diyalog ve misyon arasındaki ilişkiler gibi konular ele alınacaktır. Bu dersin sonunda öğrenciler, kendi yorumlarıyla ve tarihsel bağlamları dikkate alarak Müslümanların ve gayri Müslimlerin bir arada yaşama çerçevesi üzerine anlayışlarını geliştirecektir
20	Dersin Mesleki Gelişime Katkısı:	Çoğulcu toplum tartışmaları bağlamında, din ve gelenek açısından farklı dini ve etnik toplulukların bir arada yaşama çerçevesi üzerine anlayış ve görüş sahibi kılar.

Ders Öğrenme Kazanımları

1	Dinlerin çokluğunun ‘hakikat’ iddiası açısından dini bir problem olup olmadığına cevap aramak,;
2	2. Dinlerin diğer dinlere karşı ‘kapsayıcı’ ve ‘dışlayıcı’ tavırlarının arka planındaki teolojik, kültürel ve sosyal sebepleri araştırmak;
3	Batı ve İslam dünyasının dini kimliği ve ötekine karşı olan yaklaşımını sosyal ve tarihsel açıdan incelemek,;
4	Dini/Dinde çoğulculuk nedir, nasıl anlaşılmalıdır ve vahyin dindeki konumuna dair bilgi ve tecrübe kazanır.;
5	Yahudilik, Hıristiyanlık, İslam’ın çoğulculuğa bakışını, toplumsal ve kültürel boyutundaki yerini ve sosyal hayattaki izdüşümlerini görmesini sağlar;
6	Dinler arası diyalog çalışma/projelerinin dinde çoğulculuk tartışmalarında nasıl bir etkisi var konusunda bilgilenir.;

22	Dersin İçeriği

Hafta	Teori	Uygulama
1	Batı’da Yanlış Giden Neydi?: Bernard Lewis’e Reddiye
2	Dini Çoğulculuk mu, Dinde Çoğulculuk mu
3	Bütün Dinler Aynı Hakikate mi Götürür
4	Tanrı Anlayışları Bağlamında Bir Değerlendirme
5	Çoğulcu Toplum Düşüncesi, Dinler ve Etnisite
6	İslami Çoğulculuğun İlkesi: İnanç Özgürlüğü
7	İslami Çoğulculuğun İlkesi: İnanç Özgürlüğü
8	Çok Kültürlülük ve Küreselleşme
9	Çok Kültürlülük ve Küreselleşme
10	Ötekileştirme ve Baskın Kültür
11	Avrupa Birliği’nin ‘Dini Kimliği’ ve Avrupa’da Dinler
12	Avrupa Birliği’nin ‘Dini Kimliği’ ve Avrupa’da Dinler
13	Quo Vadis Diyalog: “Redemptoris Missio” Değil “Eman” ve “Tevelli
14	Quo Vadis Diyalog: “Redemptoris Missio” Değil “Eman” ve “Tevelli

23	Ders Kitabı, Referanslar ve/veya Diğer Kaynaklar:	1. Şehristani, Milel ve Nihal, (çev.) Mustafa Öz, Litera yayıncılık, İstanbul, 2011. 2. Hanifi Özcan, Maturidi’de Dini Çoğulculuk, M. Ü. İlahiyat Fak. Yayınları, İstanbul, 2013. 3. Mahmut Aydın, “Paradigmanın Yeni Adı: Dinsel C¸ogˆulculuk”, Dinsel C¸oğulculuk ve Mutlaklık İddiaları, Ankara Okulu Yay., Ankara 2005. 4. Philip L. Quinn, “Religious Pluralism”, Routledge Encyclopedia of Philosophy, Ed. Edward Craig, CD Version 1.0 London 1998. 5. Smart, Ninian, Worldviews, Crosscultural Explorations of Human Beliefs, Charles Scribner’s Sons, New York 1983. 6. Smith, Wilfred Cantwell, The Faith of Other Men, Harper Torchbooks, New York 1972. 7. Tillich, Paul, Christianity and The Encounter of The World Religions, Fortress Press, Minneapolis 1994. 8. Recep Kılıç, Dini Çoğulculuk mu, Dinde Çoğulculuk mu?, Dini Araştırmalar Dergisi, Cilt. 7, s. 19, ss. 13-17. 9. Orhan Atalay, Doğu ve Batı Kaynaklarında Birlikte Yaşama, İstanbul, G.Y. Vakfı, 1999, s. 19-71. 10. Bülent Şenay, Avrupa Birliği’nin Dini Kimliği ve Avrupa’da Dinler: Hıristiyanlık, Yahudilik, Hinduizm, Budizm ve İslam, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:11, s. 1, 2002, ss. 121-166.
24	Değerlendirme

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI	SAYISI	KATKI YÜZDESİ
Ara Sınav	1	40
Kısa Sınav	0	0
Ödev	0	0
Yıl sonu Sınavı	1	60
Toplam	2	100
Yıl içi çalışmalarının Başarıya Oranı		40
Finalin BAşarıya Oranı		60
Toplam		100
Derste Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları	Yazılı sınav
Açıklama

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU

Etkinlik	SAYISI	Süresi [Saat]	Toplam İş Yükü [Saat]
Teorik Dersler	14	2	28
Uygulamalı Dersler	0	0	0
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme)	14	14	196
Ödevler	0	0	0
Projeler	0	0	0
Arazi Çalışmaları	0	0	0
Arasınavlar	1	6	6
Diğer	0	0	0
Yarıyıl Sonu Sınavları	1	6	6
Toplam İş Yükü			236
Toplam İş Yükü / 30 saat			7,87
Dersin AKTS Kredisi			8

PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE DERS ÖĞRENİN KAZANIMLARI İLİŞKİSİ TABLOSU

ÖK: Öğrenme Kazanımları

PY: Program yeterlilikleri

Katkı Düzeyi:

1 Çok Düşük

2 Düşük

3 Orta

4 Yüksek

5 Çok Yüksek