Ders Öğretim Planı

KLASİK TEFSİR METİNLERİ

1	Dersin Adı:	KLASİK TEFSİR METİNLERİ
2	Dersin Kodu:	İLA4228
3	Dersin Türü:	Seçmeli
4	Dersin Seviyesi:	Lisans
5	Dersin Verildiği Yıl:	4
6	Dersin Verildiği Yarıyıl:	8
7	Dersin AKTS Kredisi:	8
8	Teorik Ders Saati (saat/hafta):	2
9	Uygulama Ders Saati (saat/hafta):	0
10	Laboratuar Ders Saati (saat/hafta):	0
11	Dersin Önkoşulu
12	Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar	Yok
13	Dersin Dili:	Türkçe
14	Dersin Veriliş Şekli	Yüz yüze
15	Dersin Koordinatörü:	Dr. Ögr. Üyesi MUSTAFA BİLGİN
16	Dersi Veren Diğer Öğretim Elemanları:
17	Ders Koordinatörünün İletişim Bilgileri:	Yrd. Doç. Dr. Mustafa BİLGİN musbil@hotmail.com 0224 243 10 66-60124, U.Ü. İlahiyat Fakültesi
18	Dersin Web Adresi:
19	Dersin Amacı	Öğrenciye, Kur’ân’ın sadece bir “kutsal kitap”, müfessirlerin “sadece birer kutsal kitap yorumcusu”, tefsirlerinin de “sadece onun birer yorumu” olmadığını, aksine, Kur’ân’ın 14 asırlık bir kültür ve medeniyetin “ana çekirdeği”, müfessirlerin, farklı yaklaşımlar, farklı yöntem ve teknikler kullanarak, sahip oldukları bilgi ve yöntem zenginliği içinde, zamanın akışı içinde oluşan ve gelişen “beşerî kültür” ile bu “ana çekirdek”i çift yönlü olarak buluşturan birer “katalizör” olarak “İslâm medeniyeti”nin oluşmasında -belki de- en temel katkıyı yaptıklarını uygulamalı olarak göstererek, kendilerinin de mensubu oldukları bu medeniyet hakkında onur ve gururla taşıyacakları bir “âidiyet” duygusu edinmelerini, onun değer sistemini gönüllüce benimseyip özümsemelerini, yanı sıra, bugün de kendilerinin benzer bir işçiliğe gönül verip, baş koymalarını sağlamaktır.
20	Dersin Mesleki Gelişime Katkısı:

Ders Öğrenme Kazanımları

1	Klâsik tefsirleri, türleri, kaynakları, konuları açısından tanıyabilme.;
2	Rivâyet tefsirlerini metod ve muhteva açısından kavrayabilme.;
3	Rivâyet tefsirlerinin kaynaklarını tanıyabilme.;
4	Dirâyet tefsirlerini metod ve muhteva açısından kavrayabilme.;
5	Rivâyet tefsirleriyle dirâyet tefsirlerini karşılaştırarak aralarındaki benzerlik ve farklılıkları kavrayabilme.;
6	Dirâyet tefsirlerinin kaynaklarını tanıyabilme.;
7	Klâsik tefsir kültürü hakkında derinlemesine bilgi sahibi olabilme.;
8	Dirâyet tefsir çeşitlerini tanıyabilme.;
9	Klâsik ile modern arasında sağlam köprüler kurabilme.;
10	Günümüz için geçerli doğru düşünceler geliştirebilme.;

22	Dersin İçeriği

Hafta	Teori	Uygulama
1	Klâsik Tefsir Türleri, Kaynakları ve Konuları (Giriş)
2	A- RİVÂYET TEFSİRLERİ: 1- Kur’ân’ın Kur’ân’la ve hadisle tefsiri: İbn Kesîr’in “İstiâze” tefsiri
3	A- RİVÂYET TEFSİRLERİ: 2- Kur’ân’ın Sahâbe, Tâbiûn ve Etbâu’t-Tâbiîn kavliyle tefsiri: et-Taberî’nin “Besmele” tefsiri (el-Fâtiha 1/1)
4	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 1- Lugavî tefsirler: en-Nehhâs ve Ebû Hayyân’ın “hamd, âlem ve Rabb” (“İnsan, Âlem ve Allah”) kavramları tefsiri (el-Fâtiha 1/2)
5	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 2- Ahkâm tefsirleri: a- “Kelime-i şehâdet”, b- “Salât”, c- “Savm”: eş-Şâfiî’nin “Dinde şehâdet” (el-Mâide 5/106), “Mevâkîtu’s-salât” (el-Bakara 2/238-239), el-Cessâs’ın “Orucun farziyeti” (el-Bakara 2/183) tefsirleri
6	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 2- Ahkâm tefsirleri: d- “Zekât”, e- “Hac”: İbn Arabî’nin “Mesârifu’z-zekât” (et-Tevbe 9/60) ve el-Kurtubî’nin “Haccın farziyeti” (Âli İmrân 3/97) tefsirleri
7	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 3- Mezhebî tefsirler: a- Mutezile tefsirleri: “Allah”: el-Kâdî Abdulcebbâr ve ez-Zemahşerî’nin “Âyetü’l-Kürsî” (el-Bakara 2/255) tefsirleri
8	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 3- Mezhebî tefsirler: b- Hâricî (İbâzıyye) tefsirleri: “Melek”: el-Hevârî ve Ettafeyyiş’in “Melâike” (el-Bakara 2/30) tefsirleri
9	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 3- Mezhebî tefsirler: c- Zeydiyye tefsirleri: “Kitâb”: Furât el-Kûfî, el-A’kam ve eş-Şevkânî’nin “Kitâb (ç. “kütüb”)” (el-Bakara 2/2, 285) tefsirleri
10	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 3- Mezhebî tefsirler: d- İmâmiyye tefsirleri: “Nebî / Resûl”: et-Tûsî, et-Tabersî ve el-Feyz el-Kâşânî’nin “Nebî (ç. “Nebiyyûn”) / “Resûl” (ç. Rusül)” (el-Bakara 2/136, 285) tefsirleri
11	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 3- Mezhebî tefsirler: e- Eş’ariyye tefsirleri: “Âhiret”: er-Râzî, el-Beyzâvî ve el-Hâzin’in “Âhirete îkân” (el-Bakara 2/5) tefsirleri
12	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 3- Mezhebî tefsirler: f- Mâturîdî tefsirleri: “Kazâ ve kader”: el-Mâturîdî, en-Nesefî ve Ebû’s-Suûd’un “Kader” (el-Hıcr 15/21, el-Kamer 54/49) tefsirleri
13	B- DİRÂYET TEFSİRLERİ: 4- Felsefî tefsirler: İbn Sînâ’nın İhlâs sûresi tefsiri
14	C- İŞÂRET TEFSİRLERİ: el-Baklî, İbn Arabî ve el-Bursevî’nin “Ledünnî ilim” (el-Kehf 18/65) tefsirleri

23	Ders Kitabı, Referanslar ve/veya Diğer Kaynaklar:	1. Fahruddîn er-Râzî, Mefâtîhu’l-Ğayb, I-XXXII, Beyrut 1990 2. ez-Zemahşerî, el-Keşşâf, I-IV, Beyrut 1983 3. el-Mâtürîdî, Te’vîlâtü’l-Kur’ân, I-XVI, İstanbul 2005 4. el-Cessâs, Ahkâmu’l-Kur’ân, I-IV, Beyrut 1985 5. et-Taberî, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, I-XXX, Kahire 1954 6. İbn Kesir, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, I-IV, Beyrut 1969 7. el-Beyzâvî, Envâru’t-Tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, I-II, İstanbul 1886 8. el-Bursevî, Rûhu’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân, I-X, İstanbul 1969 9. Ebû Hayyân, el-Bahru’l-Muhît 10. el-Baklî, Arâisu’l-beyân fî hakâiki’l-Kur’ân 11. Ebû’s-Suûd, İrşâdu’l-akli’s-selîm ilâ mezâyâ’l-Kitâbi’l-Kerîm 12. Ettafeyyiş, Himyânu’z-zâd fî hedyi hayri’l-ıbâd ilâ dâri’l-meâd 13. el-Feyz el-Kâşânî, es-Sâfî fî tefsîri Kelâmillâhi’l-Vâfî 14. Furât el-Kûfî, Tefsîru’l-Kur’ân 15. el-Hâzin, Lübâbu’t-te’vîl fî maânî’t-Tenzîl 16. el-Hevvârî, Tefsîru Kitâbillâhi’l-Azîz 17. İbn Arabî, Tefsîru’l-Kur’ân 18. İbnu’l-Arabî, Ahkâmu’l-Kur’ân 19. İbn Sînâ, Tefsîru sureti’l-İhlâs 20. el-Kâdî Abdulcebbâr, Tenzîhu’l-Kur’ân ani’l-metâin 21. el-Kurtubî, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân 22. en-Nehhâs, Maânî’l-Kur’ân 23. en-Nesefî, Medâriku’t-Tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl, 24. eş-Şâfiî, Ahkâmu’l-Kur’ân 25. eş-Şevkânî, Fethu’l-Kadîr 26. et-Tabersî, Mecmau’l-beyân 27. et-Tûsî, et-Tibyânu’l-câmi’ li ulûmi’l-Kur’ân
24	Değerlendirme

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI	SAYISI	KATKI YÜZDESİ
Ara Sınav	1	50
Kısa Sınav	0	0
Ödev	0	0
Yıl sonu Sınavı	1	50
Toplam	2	100
Yıl içi çalışmalarının Başarıya Oranı		50
Finalin BAşarıya Oranı		50
Toplam		100
Derste Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları
Açıklama

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU

Etkinlik	SAYISI	Süresi [Saat]	Toplam İş Yükü [Saat]
Teorik Dersler	14	2	28
Uygulamalı Dersler	0	0	0
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme)	14	6	84
Ödevler	0	0	0
Projeler	0	0	0
Arazi Çalışmaları	0	0	0
Arasınavlar	1	2	2
Diğer	0	0	0
Yarıyıl Sonu Sınavları	1	2	2
Toplam İş Yükü			116
Toplam İş Yükü / 30 saat			3,87
Dersin AKTS Kredisi			4

PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE DERS ÖĞRENİN KAZANIMLARI İLİŞKİSİ TABLOSU

	PY1	PY2	PY5	PY7	PY9	PY12
OK1	5	5	5	4	4	4
OK2	4	5	4	4	4	3
OK3	4	5	4	4	4	3
OK4	5	5	4	4	4	0
OK5	5	5	3	3	4	4
OK6	5	5	4	4	4	4
OK7	4	4	4	3	5	4
OK8	4	4	3	4	4	3
OK9	5	5	4	4	4	4
OK10	0	0	0	5	5	5

ÖK: Öğrenme Kazanımları

PY: Program yeterlilikleri

Katkı Düzeyi:

1 Çok Düşük

2 Düşük

3 Orta

4 Yüksek

5 Çok Yüksek