Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 1975 yılında kurulmuştur. Halk Sağlığı doktorası Uludağ Üniversitesi sağlık Bilimleri Enstitüsünün yönergesine gore 1989-1990 akademik yılında başlamıştır. Bugüne değin, toplam olarak 12 öğrenci Halk Sağlığı Doktora derecesi almış bulunmaktadır.
2
Verilen Derece
Bu bilim dalı yükseköğretimde (Yüksek lisans için 90-120/doktora için 180-240) ECTS kredilik ikinci/üçüncü aşama derece sistemine sahiptir. Program başarılı bir şekilde tamamlanıp, program yeterlilikleri sağlandığında Halk Sağlığı Bilim Alanında Doktora derecesine sahip olunur
3
Derecenin Düzeyi
Doktora
4
Kabul ve Kayıt Koşulları
Bir öğrencinin tezli veya tezsiz yüksek lisans programına başvurabilmesi için;
-Lisans diploması ile sağlık bilimleri için sayısal puan türünde Senatonun belirleyeceği ALES taban puanına sahip olması şartı aranır.
-İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, Rusça ve Arapça gibi yabancı dillerin birinden; ÜDS, KPDS, TOEFL veya YÖK’ün kabul ettiği eşdeğer sınavlardan ya da Uludağ Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu tarafından yapılan yabancı dil sınavından Senatonun belirleyeceği taban puanı almış olması gerekir. Bunun dışındaki münferit yabancı dil belgelerinin eşdeğerliğine Senato karar verir.
-Yabancı uyruklu adaylarda TÖMER tarafından verilen Türkçe yeterlik ve ilgili ALES sınavı sonuç belgesi veya YÖK tarafından uluslararası düzeyde eşdeğer kabul edilen GRE, GMAT ve benzeri sınavların herhangi birinden sınav sonuç belgesi aranır.
Bir öğrencinin doktora programına başvurabilmesi için;
-Yüksek lisans diplomasına veya tıp, diş hekimliği ve veteriner fakülteleri diplomasına veya eczacılık ve fen-edebiyat fakültesi lisans mezunlarının Sağlık Bakanlığınca düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlık yetkisine sahip olması gerekir. Lisans diploması ile doktora programına başvuru ise doktora programının özel uygunluk koşuluna bağlıdır.
-Yüksek lisans ve lisans diplomasıyla başvuranlardan; sağlık bilimleri için sayısal puan türünde Senatonun belirleyeceği ALES taban puanına sahip olması şartı aranır.
-Tıp Fakültesi mezunu olup, temel tıp bilimleri doktora programlarına başvuranlardan sayısal ALES veya TUS belgelerinden biri istenir. TUS puanı ile başvuranların en az 50 temel tıp puanı almış olması gerekir. Uzmanlık eğitimini bitirenlerin doktora eğitimine başvuruları esnasında ALES veya TUS´a giriş şartı aranmaz.
-İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, Rusça ve Arapça dillerinin birinden; yabancı uyruklu öğrenciler için İngilizce, Almanca, Fransızca dillerinin birinden; ÜDS, KPDS, TOEFL veya YÖK’ün kabul ettiği eşdeğer sınavlardan Senatonun belirleyeceği taban puanı almış olması gerekir. Bunun dışındaki münferit yabancı dil belgelerinin eşdeğerliğine Senato karar verir.
-Yabancı uyruklu adaylarda TÖMER tarafından verilen Türkçe yeterlik ve ilgili ALES sınavı sonuç belgesi veya YÖK tarafından uluslararası düzeyde eşdeğer kabul edilen GRE, GMAT ve benzeri sınavların herhangi birinden sınav sonuç belgesi aranır.
-Yüksek Lisans ve Doktora eğitimine başvuru için adayların en az 55 ALES puanına, Yüksek Lisansta en az 50 UDS/KPDS/UÜDS ya da eşdeğeri Yabancı Dil Puanına, Doktora da en az 55 UDS/KPDS ya da eşdeğeri Yabancı Dil puanına sahip olmaları gerekmektedir. Yabancı Uyruklu Öğrencilerden; Türkçe bildiklerine dair TÖMER Belgesi (Türkiye’de eğitim görenler hariç),Yabancı Dil Puanları Eşdeğerliği YÖK tarafından kabul edilen bir sınavdan bu puanların muadili bir puan almakta kabul edilir. TUS belgesi ile doktoraya başvuran adaylarda ilgili puan türünde en az 50 puan şartı aranır. Genel başarı notu 60 puanın altında olan adaylar başarısız sayılır. Değerlendirme aralığı olarak TUS/ALES puanı %50, Yabancı Dil Puanı %15, Lisans/Y.Lisans Not ortalaması %15, Mülakat notu %20 ağırlığa sahiptir.
5
Önceki Öğrenmenin Tanınması
“Yükseköğretim Kurumlarında Ön Lisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yandal ile Kurumlararası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik” hükümleri uygulanır.
6
Yeterlilik Koşulları ve Kuralları
Halk Sağlığı alanında doktora eğitimine başvurabilmek için tıp fakültesi mezunu olmak gerekmektedir. Doktora derecesi elde edebilmek için öğrencilerin ortak ve zorunlu derslerin tümünü başarı ile tamamlamaları gerekmektedir. Başarılı sayılmak için öğrencilerin her bir dersten 100 üzerinden en az 75 puan alması gerekmektedir. Biyoistatistik (7.5 AKTS), Gelişim ve Öğrenme (kredisiz) ve Öğretimde Planlama ve Değerlendirme (Kredisiz) dersleri Enstitü ortak dersleridir. Epidemiyoloji (7.5 AKTS), Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (7.5 AKTS), İnsan-Çevre İlişkileri (5 AKTS), Sağlık Yönetimi (5 AKTS), Halk Sağlığının Temel İlkeleri (2.5 AKTS), Sağlığı Korumanın ve İleri Götürmenin Temel İlkeleri (2.5 AKTS) ve Doktora uzmanlık alan dersi (Kredisiz) zorunlu derslerdir.
7
Program Profili
Doktora programını bitiren öğrencilerin hem temel halk sağlığı konuları hakkında bilgi sahibi olmaları hem de aşağıdaki konularda beceri sahibi olmaları beklenmektedir: • toplumun sağlık düzeyini belirlemek, • toplumda var olan sağlık sorunlarını belirlemek, gelecekte var olabilecek sorunlarla ilgili öngörüde bulunmak, • toplumu etkileyen sağlık sorunlarının en aza indirilmesi için çözüm önerileri üretmek, • toplumun sağlık düzeyinin korunması ve geliştirilmesi için öneriler geliştirmek, • sağlık yönetiminin her basamağında görev alabilecek yetkinliğe sahip olmak ve halk sağlığı eğitimi verebilecek yetkinliğe sahip olmak.
8
Program Yeterlilikleri - TYYÇ - TAY İlişkisi
8.1
Program Yeterlikleri
1.
temel halk sağlığı ilkelerini tanımlamak
2.
halk sağlığı ve ilişkili literatürü eleştirel olarak değerlendirmek,
3.
halk sağlığı alanında saha araştırması yürütmek, klinik epidemiyolojik çalışmalara katılmak,
4.
araştırmalar ile ilgili raporları yazmak, yayınlanmaya hazır hale getirmek ve araştırmaları ulusal/uluslararası toplantılarda sunmak,
5.
halk sağlığı alanıyla ilgili temel eğitimleri vermek,
6.
Sağlık sorunlarını biyoistatistik analiz teknikleri ile inceleyebilmek ve bilimsel genellemeler çıkarabilmek
7.
Sosyo-ekonomik, kültür, çevre ve politik yapının sağlık etkilerini değerlendirebilmek,
8.
Sağlığı olumsuz etkileyen etmenlere yönelik toplumsal davranış değişikliği oluşturabilmek,
9.
Ulusal/Uluslararası düzeyde sağlık göstergelerini izleyebilmek, değerlendirebilmek, öneri geliştirmek
10.
Sağlıkta insan gücü, ekonomik kaynaklar ve diğer araç-gereçleri sağlık yönetimi ilkelerine uygun olarak yönetebilmek.
8.2
TYYÇ - Program Yeterliği İlişkisi
Program Yeterliliği
TYYÇ-1 BİLGİ (Kuramsal - Uygulamalı)
TYYÇ-2 BECERİ (Bilişsel - Uygulamalı)
TYYÇ-3 YETKİNLİK (Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme)
TYYÇ-4 YETKİNLİK (Öğrenme Yetkinliği)
TYYÇ-5 YETKİNLİK (İletişim ve Sosyal Yetkinlik)
TYYÇ-6 YETKİNLİK (Alana Özgü Yetkinlik)
1
temel halk sağlığı ilkelerini tanımlamak
1
2
halk sağlığı ve ilişkili literatürü eleştirel olarak değerlendirmek,
1,2,3,4
3
halk sağlığı alanında saha araştırması yürütmek, klinik epidemiyolojik çalışmalara katılmak,
1,2,3
4
araştırmalar ile ilgili raporları yazmak, yayınlanmaya hazır hale getirmek ve araştırmaları ulusal/uluslararası toplantılarda sunmak,
1,2,3,4
1,2,3
5
halk sağlığı alanıyla ilgili temel eğitimleri vermek,
1,2,3
6
Sağlık sorunlarını biyoistatistik analiz teknikleri ile inceleyebilmek ve bilimsel genellemeler çıkarabilmek
1,2,3
7
Sosyo-ekonomik, kültür, çevre ve politik yapının sağlık etkilerini değerlendirebilmek,
1,2
8
Sağlığı olumsuz etkileyen etmenlere yönelik toplumsal davranış değişikliği oluşturabilmek,
1,2,3
9
Ulusal/Uluslararası düzeyde sağlık göstergelerini izleyebilmek, değerlendirebilmek, öneri geliştirmek
1,2,3
10
Sağlıkta insan gücü, ekonomik kaynaklar ve diğer araç-gereçleri sağlık yönetimi ilkelerine uygun olarak yönetebilmek.
1,2,3,4
8.3
PROGRAM YETERLİLİĞİ - TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ (TAY) İLİŞKİSİ
Program Yeterliliği
TAY-1 BİLGİ (Kuramsal - Uygulamalı)
TAY-2 BECERİ (Bilişsel - Uygulamalı)
TAY-3 YETKİNLİK (Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme)
TAY-4 YETKİNLİK (Öğrenme Yetkinliği)
TAY-5 YETKİNLİK (İletişim ve Sosyal Yetkinlik)
TAY-6 YETKİNLİK (Alana Özgü Yetkinlik)
9
Mezunların İstihdam Profilleri
Halk Sağlığı Doktoru olan hekimler, Sağlık Bakanlığı ve her basamaktaki sağlık kurumunda yönetici olarak çalışır. Mezunlar ayrıca üniversitelerde (özellikle sağlıkla ilgili fakültelerde) akademisyen olarak görev alabilirler.
10
Üst Derece Programlarına Geçiş
Doktora programını başarı ile tamamlayan mezunlar, yurt içinde veya yurt dışında yüksek öğretim kurumlarına akademik bir pozisyon için başvurabilirler.
11
Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme
-Derslerin sınavı; yazılı, yazılı-sözlü veya uygulamalı olarak yapılabilir. Lisansüstü programlarda alınan derslerden sınava girebilmek için; kuramsal derslerde % 70, uygulamalı derslerde % 80 devam etmiş olma şartı aranır. Sınavlar 100 üzerinden verilen puanlar ile değerlendirilir. Başarılı olmak için tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarında 100 üzerinden en az 70; doktora ve sanatta yeterlik programlarında ise 100 üzerinden en az 75 puan almak gerekir.
-Yukarıdaki esaslar çerçevesinde 100 üzerinden alınan puanların harf notları ile değerlendirilmesinde; yüksek lisans ve bilimsel hazırlık programlarında AA, BA, BB, CB ve CC notlarını; doktora programında ise AA, BA, BB ve CB notlarını alan öğrenci o dersi başarmış sayılır.
-Lisansüstü programlarda; herhangi bir dersin sınavında başarısız olan öğrenci, izleyen dönemde o ders açılmasa dahi yarıyıl sonunda yapılacak sınavlara girebilir. Bu sınavda da başarısız olan, devamsızlık sebebiyle başarısız sayılan veya ilgili dersin ön koşullarını yerine getirmeyen öğrenci, açıldığı dönemde dersi tekrarlar. Dersin açılmaması veya programdan çıkartılmış olması halinde, ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve yönetim kurulu kararı ile o dersin yerine eşdeğer bir ders belirlenir. Bu durumda öğrenci başarısız olup da tekrarlamak zorunda olduğu ders yerine eşdeğer dersten sorumlu olur.
-Erasmus ve Farabi gibi ulusal veya uluslararası değişim programından yararlanan öğrencilerin aldıkları derslerin notlarının intibakı anabilim/anasanat dalı başkanlığının teklifi ile enstitü yönetim kurulu kararı ile yapılır. Bu notlar öğrencinin not döküm belgesine işlenir.
-Öğrencinin başarı durumu, her yarıyıl sonunda ilgili yönetmeliğin 22 nci maddesindeki tabloda harf notu karşılığı olarak verilen katsayılar üzerinden hesaplanan yarıyıl akademik not ortalaması (YANO) ve genel akademik not ortalaması (GANO) ile belirlenir. YANO, öğrencinin kayıtlı olduğu yarıyılın ağırlıklı not ortalamasıdır. GANO, öğrencinin lisansüstü programa girişinden itibaren, kayıtlı bulunduğu anabilim/anasanat dalının ders programındaki derslerinin tümü göz önüne alınarak ders dönemi sonunda hesaplanan ağırlıklı not ortalamasıdır.
-YANO ve GANO ağırlıklı not ortalamaları ile hesaplanır. Ağırlıklı not ortalaması, alınan derslerin kredileriyle, derslerden alınan harf notlarının eşdeğeri ağırlık katsayılarının çarpımından elde edilen toplamın, toplam krediye bölünmesiyle bulunur. Ağırlıklı not ortalaması virgülden sonra iki haneli olarak hesaplanır.
-Gerek YANO ve gerekse GANO öğrencinin kredili derslerden aldığı, (AA)´dan (FF)´ye kadar notların değerlendirmeye katılması ile belirlenir.
-Öğrencinin aldığı tüm notlar not kütüğüne işlenir.
12
Mezuniyet Koşulları
Tezli yüksek lisans programı; 21 kredi saatten az ve 28 kredi saatten fazla olmamak koşuluyla en az yedi adet ders, ders ve tez aşamasında birer seminer, tez çalışması ve tez sınavından oluşur.
Bilimsel hazırlık programına ihtiyaç duyulmamasına rağmen, danışmanın gerekli görmesi halinde, krediye sayılmamak koşulu ile öğrenciye lisans düzeyinde dersler de aldırılabilir.
Doktora programı;
Yüksek lisans derecesi olan öğrenciler için toplam 24 krediden az, 30 krediden fazla olmamak kaydıyla en az sekiz adet ders, ders ve tez aşamasında birer adet seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi, tez çalışması, tez sınavı ve bu Yönetmeliğin 44 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yayımlardan oluşur.
Lisans derecesi ile doktoraya kabul edilmiş öğrenciler için 42 krediden az, 50 krediden fazla olmamak kaydıyla en az on dört adet ders, ders ve tez aşamasında birer adet seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi, tez çalışması, tez sınavı ve bu Yönetmeliğin 44 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yayınlardan oluşur.
Doktora çalışması sonucunda hazırlanacak tezin; bilime yenilik getirme, yeni bir bilimsel yöntem geliştirme, bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama niteliklerinden birini sağlaması ve tez konusu veya anabilim/bilim dalıyla ilgili tam metin özgün bir makalenin uluslararası indekslere giren dergilerden birinde, yayımlanması gerekir. Bu yayınlarda doktora öğrencisinin birinci isim olması şart değildir. Doktora tez savunma sınavına girecek adayın, yayınının doktora tezinden veya tez yaptığı bilim dalından olması gerekir.
13
Çalışma Şekli
Tam Zamanlı
14
Adres İletişim Bilgileri
Prof. Dr. Kayıhan PALA Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Bursa 0 (224) 295 42 81 kpala@uludag.edu.tr
15
Bölüm/Fakülte/Program Olanakları
Halk Sağlığı Anabilim Dalında dört öğretim üyesi ve bir uzman çalışmaktadır. Doktora öğrencileri teorik eğitim aldıkları her yarıyıl içinde birer makale ve seminer sunarlar. Halk Sağlığı uzmanlık alanının uygulamaları Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Merkezi’ne bağlı olarak hizmet sunan halk sağlığı merkezlerinde yapılmaktadır. Öğrenciler bu merkezlerde ev ziyaretlerine katılır ve raporlar hazırlarlar. Merkezlerde risk gruplarını izler ve yürütülen halk sağlığı koruma programlarına katılırlar. Öğrenciler bu merkezler dışında uygulama amacıyla İl Sağlık Müdürlüğü’ne, çeşitli endüstri tesislerine, su arıtma merkezine, kentin atık alanına ve Belediyelerin sosyal hizmet kuruluşlarına da gönderilmektedir.
