Ders Öğretim Planı

KELAM TARİHİ

1	Dersin Adı:	KELAM TARİHİ
2	Dersin Kodu:	İLA2010
3	Dersin Türü:	Zorunlu
4	Dersin Seviyesi:	Lisans
5	Dersin Verildiği Yıl:	2
6	Dersin Verildiği Yarıyıl:	4
7	Dersin AKTS Kredisi:	2
8	Teorik Ders Saati (saat/hafta):	2
9	Uygulama Ders Saati (saat/hafta):	0
10	Laboratuar Ders Saati (saat/hafta):	0
11	Dersin Önkoşulu
12	Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar	Yok
13	Dersin Dili:	Türkçe
14	Dersin Veriliş Şekli	Yüz yüze
15	Dersin Koordinatörü:	Prof. Dr. TEVFIK YÜCEDOĞRU
16	Dersi Veren Diğer Öğretim Elemanları:	A. Saim Kılavuz, Cağfer Karadaş, Orhan Ş. Koloğlu, U. Murat Kılavuz
17	Ders Koordinatörünün İletişim Bilgileri:	yucedogrut@hotmail.com, 0224 2431066 60142, U.Ü İlahiyat Fak.
18	Dersin Web Adresi:
19	Dersin Amacı	Öğrencinin İslâm düşüncesinin temel taşlarından birini oluşturan Kelâm ilminin genel yapısı, İslâm düşünce geleneği içerisindeki yeri, terminolojisi, literatürü, tarihî şahsiyetleri ve ekolleri hakkında dönemsel özelliklerini de dikkate alarak bilgi sahibi olmasını sağlamaktır.
20	Dersin Mesleki Gelişime Katkısı:

Ders Öğrenme Kazanımları

1	Öğrenci, Kelâm ilminin İslâm düşünce sistematiği ve tarihi içerisindeki yeri hakkında bilgi sahibi olur.;;
2	Kelâm’ın tarih içerisinde üstlendiği işlev ve ortaya koyduğu yöntem hakkında yorum yapabilir.;;
3	Kelâm’ın temel kavramlarını ve terimlerini doğru ve yerinde kullanma becerisi kazanır.;;
4	Kelâm’ın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini mukayeseli olarak öğrenir.;;
5	Klâsik Kelâm literatürünü dönemsel özellikleri bağlamında tanır ve analiz kabiliyeti kazanır.;;
6	Kelâm ekollerini inceleme ve araştırma esnasında objektif, eleştirel ve bütüncül düşünme yeteneği kazanır.;;
7	Kelâm düşüncesinin oluşturduğu tarihî birikimin günümüz açısından kritiğini yapabilme yeteneği kazanır.;;
8	Modern Batı düşüncesinin etkisiyle gelişen yeni ilm-i kelâm hareketi hakkında bilgi sahibi olur.;;
9	İnanç değerleri açısından yaşadığı topluma uygun tutum ve davranış gösterme kabiliyetini geliştiri. ;;
10	Kelami konularda bilimsel araştırma yeteneği kazanır.;;

22	Dersin İçeriği

Hafta	Teori	Uygulama
1	Kelâm ilminin tarifi, konusu, diğer ilimlerle olan ilişkisi, kelâm ilmi denilmesinin sebepleri.
2	Kelâm ilminin doğuşunu hazırlayan problemler, tarihî sebepler, çevre din ve devletlerin dinî/felsefî düşünceleri.
3	İç ihtilâflar: Dönmeler, ilk fırka tohumlarının atılışı, Hz. Peygamber’in vefatından Hz. Ömer döneminin sonuna kadar olan gelişmeler.
4	İç ihtilâflar: Hz. Ömer ve Hz. Ali devrindeki ihtilâflar, fırka tohumlarının belirginleşmesi.
5	I. yüzyılda itikadî fırkalaşmaya doğru gidişin tahlili, nedenleri.
6	İlk ihtilâflarda oluşan fikirlere karşı “Tabiî Tepki”: Selefiyye.
7	Tabiî Tepki’ye karşı “Akılcı Tepki”: Mutezile.
8	Orta yol arayışları: Ehl-i Sünnet kelâmı.
9	Orta yolun ayrışımı, kavşak noktasında din: Eş’arî-Matürîdî kelâmının mukayesesi. Kaynak: Şerafettin Gölcük, Kelâm Tarihi
10	Osmanlı Dönemi Kelâm ilmi.
11	Yeni İlm-i Kelâm Hareketi.
12	Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhü’l-ekber isimli akaid metninin analizi
13	Kelâm metodolojisi (Delil-Hüküm =Dini oluşturan omurga). Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhü’l-ekber isimli akaid metninin analizi
14	Kelâm metodolojisi (İtikadî hükümler ve kaynakları) Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhü’l-ekber isimli akaid metninin analizi

23	Ders Kitabı, Referanslar ve/veya Diğer Kaynaklar:	1. Bekir Topaloğlu, Kelâm İlmi-Giriş 2. Şemsettin Günaltay, Felsefe-i Kadîme İslâm Âlemine Hangi Tarîkle Girdi 3. İbn Haldûn, Mukaddime 4. Şehristanî, el-Milel ve’n-nihal 5. M. Âbid el-Câbirî, İslâm’da Siyasal Akıl 6. Şerafettin Gölcük, Kelâm Tarihi
24	Değerlendirme

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI	SAYISI	KATKI YÜZDESİ
Ara Sınav	1	40
Kısa Sınav	0	0
Ödev	0	0
Yıl sonu Sınavı	1	60
Toplam	2	100
Yıl içi çalışmalarının Başarıya Oranı		40
Finalin BAşarıya Oranı		60
Toplam		100
Derste Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları
Açıklama

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU

Etkinlik	SAYISI	Süresi [Saat]	Toplam İş Yükü [Saat]
Teorik Dersler	14	3	42
Uygulamalı Dersler	0	0	0
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme)	14	3	42
Ödevler	0	0	0
Projeler	0	0	0
Arazi Çalışmaları	0	0	0
Arasınavlar	1	1	1
Diğer	0	0	0
Yarıyıl Sonu Sınavları	1	1	1
Toplam İş Yükü			86
Toplam İş Yükü / 30 saat			2,87
Dersin AKTS Kredisi			3

PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE DERS ÖĞRENİN KAZANIMLARI İLİŞKİSİ TABLOSU

ÖK: Öğrenme Kazanımları

PY: Program yeterlilikleri

Katkı Düzeyi:

1 Çok Düşük

2 Düşük

3 Orta

4 Yüksek

5 Çok Yüksek